හිම මිනිසාගේ අවසන් පැය - ක්‍රිස්තු පූර්ව 3280, ඇල්ප්ස් කඳුවැටියේ ඔස්ට්‍රියා-ඉතාලි දේශසීමාව අසල
සුන්දර ඇල්ප්ස් කඳුවැටියට ග්‍රීස්ම සෘතුව උදාවුනා පමණි. තවමත් දැඩි ශීතලකින් පරිසරය වැසී තිබුණි. හිරු උදාවී තිබුණු නිසා අවට ග්ලැසියරවල හිම දියවෙමින් සිහින් දිය පාරවල් ඇතිවෙමින් තිබුණි.
ඝණව වැඩුණු, දික්වූ රැවුලක් ඇති, මැදිවියේ යයි සිතිය හැකි ශක්තිමත් මිනිසෙක් හෙමින් හෙමින් ඉහලට නගිමින් සිටී. අවට පරිසරය නිසලය. ඔහු ශීතල පරිසරයට ඉතා උචිත අන්දමින් සැරසී සිටියි. උණුසුම රඳවන සමින් මැසූ ඝණ කලිසමක් වැනි ඇඟලුමක්, ඝණ සම් කබායක්, ශාඛ මැලියම් හා පිදුරු වලින් සකසාගෙන තිබුණු හිම සපත්තු හා ලොම් තොප්පියකින් ද සැරසී සිටි ඔහු, මේ දීර්ඝ, කටුක ගමණට හොඳින් සූදානම්ව බව පෙන්වා සිටියා.
මෑතකදී සිදුවූ යම් ගැටුමක් නිසා ඔහුගේ දකුණු අතේ විශාල, ගැඹුරු කැපුමක් තිබූ අතර එය යාන්තමින් සුවවෙමින් තිබුණා. ලඟම මිනිස් වාසයෙන් බොහෝ ඈතක සිටි ඔහුට තමන් ආරක්ෂිතයි යන හැඟීමක් ඇතිවන්නට ඇති. ගිමන් නිවාගන්නට මදක් නැවතුනු ඔහු, උරයේ එල්ලාගෙන සිටි සමින් කරන ලද පැසෙන් කෑම ස්වල්පයක් අනුභව කලේ තව බොහෝ දුර යායුතු නිසයි. ගිමන් නිවාගත් ඔහු යලිත් යන්නට සැරසුනා.
රෑබෝ වෙන්නට පෙර සිය ගමනාන්තයට හෝ රාත්‍රිය ගතකල හැකි ගුහාවක් ඇති තැනකට යන්නට ඔහු සැලසුම් කලා විය යුතුයි. එහෙත් ඔහුට නොදැනෙන්නට ඔහුගේ සතුරා ඔහු පිටුපසින් හඹා එමින් සිටියා. මාරක ප්‍රහාරයක් එල්ලකරන්නට තරම් ලංවූ සතුරා අවස්ථාව ලද සැනින් එල්ලය බලා ඊතලය මුදා හැරියා. හරියටම උරහිසට වැදුනු ඊතලය, ඔහු බිම හෙලුවා. ඔහු සන්තකයේ තිබූ සියල්ලම අවට විසිරී යද්දී සතුරා ආපසු හැරුණු අතර, ඔහුගේ සිරුර ශීතල ග්ලැසියරය මත නිසල වුනා.
 |
| විසිවෙනි සියවගේ වැදගත්ම පුරාවිද්‍යා සොයාගැනීමක්වූ ඔට්සි හමුවූ ස්ථානය අසල ඇති ස්මාරකය |
වසර 5300කට පසු හමුවූ අපරාධ ස්ථානය (crime scene)
මේ ඉපැරණි අපරාධ ස්ථානය ලොවට හෙලිවුනේ 1991දී ඉතාලි කඳුන් නගින්නන් දෙදෙනෙකුවූ එරිකා හා හෙල්මුට් සැමුවෙල් යන අඹුසැමි යුවලටය අහම්බෙන් හමුවූ පසුවයි. හිම දියවී ඔහුගේ සිරුර නිරාවරණය වූ නිසා, මළසිරුර හඳුනාගැනීමට ඔවුන් දෙදෙනාට හැකිවුනා. එම ස්ථානය සටහන් කරගත් ඔවුන් වහාම ආපසු ගොස් බළධාරීන්ට දැනුම් දුන්නා. තමන් සොයාගත්තේ තඹ යුගයේ ඝාතනයවුනු පුද්ගලයෙකු බව ඔවුන් දැනගත්තේ විශේෂඥයින් සිරුර පරීක්ෂාකිරීමෙන් පසුවයි. ඔහු "ඔට්සි"ලෙසින් හඳුන්වන්නට පර්යේෂකයින් තීරණය කලේ ඔහු හමුවූ නූතන ඉතාලියට අයත් Ötztal පෙදෙස නිසායි.
ඔට්සි ජීවත්වුනු වසර 5300කට පෙර කාළය, සුප්‍රකට ස්ටෝන්හෙන්ජ් ස්මාරකයේ පලමු ගල්වැටි තනා අවසන්වූ කාලයයි. චැල්කොලිතික් හෙවත් තඹ යුගයේ ජීවත්වුනු ඔට්සිගේ මරණ පරීක්ෂණය 1991දී ඇරඹුන අතර එය තවමත් අවසන්වී නෑ. ඉතාමත් සෙමින්, බොහෝ සූක්ෂමව සිදුකෙරෙන මේ පරීක්ෂණ හා පර්යේෂණ නිසා තඹ යුගයේ යුරෝපීයයන්ගේ දිවිපැවැත්ම ගැන බොහෝ තොරතුරු හෙලිවෙලා තියෙනවා.
 |
| වසර 5300කට පෙර ඇද වැටුනු ආකාරයටම සිටින ඔට්සි-1991 |
ඔට්සිගේ දේහය ඉතාමත් හොඳින්, නරක්වෙන්නට පෙර දැඩි ශීතලෙන් මිදුනු නිසා ඔහුගේ ජාන පවා හොඳින් සුරැකී තිබෙනවා. ඔහුගෙ ජාන පරීක්ෂාවෙන් හෙලිවුනේ ඔට්සි අයත්වූ ජනවර්ගය, වසර 8000කට පෙර නවශිලා යුගයේදී (neolithic) බටහිර ආසියාතික පෙදෙස්වලින් යුරෝපයට සිදුවූ මහා ජනසංක්‍රමණය හරහා යුරෝපයට පැමිණි ජනවර්ගයක්. ඔහුගේ මුතුන්මිත්තන් දැන් බටහිර යුරෝපයෙන් වඳවීගොස් ඇතත් මධ්‍යධරණී සාගරයේ ඇති කෝර්සිකා හා සාඩීනියා වැනි දූපත්වල, ඔට්සිගේ ජාන හිමි ජනයා අදටත් වාසය කරනවා.
මියයනවිට 46 හැවිරිදි වියේ පසුවූ ඔට්සි අඩි පහයි අඟල් තුනක් උසවූ, රාත්තල් 110ක් (කිලෝ 49ක්) පමණ බරවූ, නූතනයේ ජීවත්වන මිනිසුන්ට සාපේක්ෂව කුඩා ප්‍රමාණයේ පුද්ගලයෙකු බව හෙලිවී තිබෙනවා. දුෂ්කර දිවිය හා කටුක ආහාර නිසා සිරුරේ මේධ ප්‍රමාණය ඉතා අඩුවූ අතර ඔහුගේ සියලුම දත් හොඳින් තිබුණ නිසා ඔහු මුඛ රෝග හා දත් දිරායාමෙන් දැඩිලෙස පීඩා වින්දෙකු නොවන බව තහවුරු වී තිබෙනවා. ඔහුගේ දෑස් දුඹුරු පැහැවූ අතර උරහිසට පමණ වැඩී තිබූ කොණ්ඩයද දුඹුරු පැහැ බව ජාන පරීක්ෂාවෙන් තහවුරුවී තිබෙනවා. එමෙන්ම ඔහු සතුව තිබූ සරළ උපකරණ හා තඹ පොරොව භාවිතාකොට තිබූ ආකාරය අනුව ඔහු දකුණත හුරුවූ පුද්ගලයෙකු බවද තහවුරු වී තිබෙනවා.
ඔට්සිගෙන් හෙලිවන, තඹ යුගයේ යුරෝපීයයන්ගේ සෞඛ්‍ය තත්වය.
1. ජාන පරීක්ෂණ ප්‍රතිපල අනුව ඔට්සිගේ වර්ගයාට හදවත් රෝග වැළදීමේ ඉහල ප්‍රවණතාවයක් තිබී තියෙනවා.
2. ඔට්සි හට ලයිම්ස් ඩිසීස් නම්, කිනිතුල්ලන්ගෙන් බෝවෙන රෝගය වැළදී තිබුණා.
3. ඔට්සි විදුරුමස් දියවීමේ රෝගයෙන්ද පෙලී තිබෙනවා.
4. ඔහුගේ පිත්තශයෙන් ගල් (gallstones) හමුවී තිබෙනවා
5. ඔට්සිට කිරි ආහාර විශවීමේ (lactose intolerance) ප්‍රවණතාවයක්ද තිබුණා යයි අනුමාන කරන්නට පුලුවන්
6. ඔහු වාතරක්ත (arthritis) රෝගයෙන්ද පෙලී තිබෙනවා
ඔට්සි ගමනට සූදානම් වුනු විධිය
ඔට්සි ඔහුගේ අවසන් චාරිකාව හොඳින් සැලැසුම් කල බව ඔහු සතුව තිබූ දෑ නිසා තහවුරු වෙනවා. ඔහු ජීවත්වුනු ගම්මානයේ යම් බලවෙතුකු හෝ චන්ඩියෙකු සමග තිබූ ආරෝවක් නිසා ඔහු ගමහැර යන්නට සිතුවා විය යුතුයි.
ඔහුට හොඳන් නිමවන ලද තඹ පොරොවක් තිබූ අතර, ඒ අනුව ඔහු යම් ආකාරයක (ඒකාලේ හැටියට ) යමක්-කමක් ඇති පුද්ගලයෙකු බව අනුමාන කරනවා. බර්ච් ගසේ මැලියම් වලින් අලවා, ඉරාගත් සම් පටිවලින් හොඳින් මිටට බැඳතිබූ ඔහුගේ පොරවට සමාන වෙනත් පොරවක් යුරෝපයේ වෙනත් තඹ යුගයේ ජනාවාසවලින් සොයාගැනීමට පුරාවිද්‍යාඥයින්ට මෙතෙක් හැකිවී නෑ.
මුව-හමින් සකසන ලද ඊතල පැසක් ඔහු සතුවූ අතර එහි ඊතලවලට ෆ්ලින්ට් නම් ගිණිගල් වර්ගයේ පතුරුවලින් සකසාගන්නා ලද ඊතල හිස් සවිකොට තිබුණා. නව ශිලා යුගයේ සිටම උල් ෆ්ලින්ට් පතුරු සතුන්ගේ මස් කැපීම හා ආයුධවල උල් කොටසට යොදාගෙන තිබුණා.
බර්ච් ගසේ කොටයකින් තනන ලද පෙට්ටි දෙකක් ඔහුගේ ගමන්මල්ලේ තිබූ අතර එකක තිබූ අඟුරු වැනි යමක් නිසා, තඹ යුගයේ මිනිසුන් ඉක්මණින් ගිණි ගොඩක් සකසා ගැනීම සඳහා පෙට්ටියක දමන ලද දැවෙන අඟුරු (embers) ගෙන ගිය බව සිතාගත හැකි වනවා.
එමෙන්ම චර්ට් නම් ගිණිගල් වර්ගයෙන් සකසන තලයක් සහිත කුඩා පිහියක්ද ඔහුගේ පැස තුල තිබුණා.
ඝණ ලොම් ඇති වලස් සමින් සදන ලද තොප්පියකින් හිස හොඳින් උණුසුම් කරගත් ඔට්සි එළු හා බැටලු සමින් කරන ලද කබායක් හා කලිසමක් වැනි යට ඇඳුමක් හැඳ සිටියා. හිමෙහි ඇවිදින විට කිඳා බැසීම වලක්වන්නට, විශාල පෘෂ්ඨයක් ඇති හිම සපත්තු (snow shoes) ඔහු සතුව තිබූ අතර මුවසම් හා පිදුරුවලින් ඒවා සකසාගෙන තිබුණා.
ඔට්සිගේ ජීවිකාව
ඔට්සි ජීවත්වුනු යුගය නූතන මානවයා ගොවිතැන ආරම්භකල යුගය ලෙස සැලකෙනවා. ඔට්සිගේ පැස තුල තිබූ ධාන්‍ය වර්ග, වගාකල ඒවා මිස වල් ධාන්‍ය වර්ග නොවන බවයි විද්‍යාඥයින් පවසන්නේ. එමෙන්ම ඔහු සතුන් ඇතිකිරීමද කර තිබෙනවා.
ඔහු සතුව තිබූ තඹ පොරොව, ඔහුම සාදාගත් එකකට වඩා ධාන්‍ය හෝ සතුන් ලබාදී හුවමාරු කරගත් එකක් බවයි පුරාවිද්‍යාඥයින් වැඩි පිරිසක් විශ්වාස කරන්නේ. එමෙන්ම ශීත කාළයේ සතුන් දඩයම් කිරීමද ඔහු කරන්නට ඇති. සමහරවිට ගණුදෙනුවකදී ඇතිවූ විරසකයක් හෝ දඩයම් බිම් වෙන්කරගැනීමේදී ඇතිවුනු ආරවුලක් දුරදිග යාම නිසා ඔහු ගම අතහැර යන්නට සිතාගන්නට ඇති අතර, ඔහුගේ සතුරා/සතුරන් ඔහු හඹාගොස් සිය කෝන්තරය ඔහුගේ මරණයෙන් අවසන් කරන්නට ඇති.
ඔට්සි සතුව තිබූ පොරොව පිරිසිදු තඹ පොරවක්. ඒ අනුව පිරිසිදු තඹ නිපදාවා ගැනීමේ තාක්ෂණය මෙකල යුරෝපීය ජනයා සතුව තිබුණත්, ටින් ලෝහය හා මිශ්‍රකොට වඩා ශක්තිමත් ලෝකඩ තනාගැනීමේ තාක්ෂණය තවමත් බිහිව තිබුණේ නෑ. එමෙන්ම මේ කාලය වනවිට පස පෙරලන නගුළ නිර්මාණය කරගෙන තිබූ නිසා කෘෂිකාර්මික නිෂ්පාදනය ඉහල යමින්, ගොවීන් යම් ආකාරයකට සශ්‍රීක ජීවිත ගතකරන තත්වයට පැමිණ තිබුණා. අතිරික්ත අස්වැන්න තඹ කාර්මිකයින්ට, වෙනත් කර්මාණ්තකරුවන්ට ලබාදී ඒ වෙනුවට උණුසුම් ඇඳුම්, ආයුධ, ඊ හිසවල් ආදිය ලබාගන්නට ඇති බව අනුමාන කෙරෙනවා.
__________________________________________________________________________
VIDYA GAWESHANA - විද්‍යා ගවේෂණ by Terence Kahapola Arachchi is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License. Based on a work at http://vidya-gaweshana.blogspot.com/. Permissions beyond the scope of this license may be available at http://vidya-gaweshana.blogspot.com/. .POSTED BY : Terence Kahapola Arachchi .AUTHOR/OWNER/ADMINISTRATOR . CONTACT : terence.arachchi@gmail.com.GOOGLE + : About Me .FACEBOOK : www.facebook.com/terence.arachchi . __________________________________________________________________________