එන්.බී.සී පුවත්සේවය වාර්තාකරන අන්දමට මෙම යෝධ වට්ටක්කා ගෙඩිය වවලා තිබෙන්නේ ස්විට්සර්ලන්තයේ තරුණ ගොවි මහත්තයෙකු වෙන තිස් හැවිරිදි බෙනී මෙයර් විසින්.
මීට කලින් ලොකුම වට්ටකාව වැවීමේ සම්මානය හිමිවෙලා තියෙන්නේ කැලිෆෝනියාවේ ටිම් මැතීසන් හා සූසන් මැතීසන් කියන ගොවි යුවල විසිනුයි. බෙනී මෙයර් ගොවි මහත්තයාගේ මේ යෝධ වට්ටක්කාව නොවැම්බර් 2 වෙනකන් මහජන ප්‍රදර්ශණයට තියන බව යෝධ වට්ටක්කා උත්සවයේ සංවිධායකවරු මාධ්‍යවලට පවසලා තියෙනවා. නොවැම්බර් 2වැනිදා මේ වට්ටක්කාව කපලා අහල ගම් ගොඩකට සෑහෙන යෝධ වට්ටක්කා සුප් එකක් හදන්න එයාලා බලාපොරොත්තු වෙනවා. ඒ වගේම මේ වට්ටක්කාවේ ඇටවලට, යෝධ වට්ටක්කා වවන්නට ආශාවක් දක්වන අයගෙන් ලොකු ඉල්ලුමක් ඇතිවෙන නිසා ඒවා වෙන්දේසි කරන්නත් බලාපොරොත්තු වෙනවලු.
The Science of growing Giant Pumpkins - යෝධ වට්ටක්කා වැවීමේ විද්‍යාව
අමෙරිකාවේ හා යුරෝපයේ වවනු ලබන යෝධ වට්ටක්කා ප්‍රබේධය ඩිල්ස් ඇට්ලැන්ටික් ජයන්ට් පම්ප්කින් (Dill's Atlantic Giant Pumpkin) ලෙස හැඳින්වෙනවා. යෝධ වට්ටක්කා වවා තෑගි දිනාගත් ගොවි රජවරුන් පවසන්නේ වට්ටක්කා ගෙඩියක් ටොන් එකක බරකට ලොකු කරගැනීම සෑහෙන ලෙස වෙහෙස මහන්සිවිය යුතු, එහෙත් ඉතා තෘප්තියක් ලබාදෙන කියලයි.
විශාලම වට්ටකා ගෙඩිය තේරීමේ තරඟ පැවැත්වීම හා ඒ සඳහා සුපිරි වෙළඳසැල්, පොහොර හා වෙනත් කෘෂිකර්මාන්තය හා සම්බන්ධ සමාගම් අනුග්‍රහය දැක්වීමත් නිසා විශාල මුදල් ත්‍යාග පිරිනැමීමට පටන් ගැනීමත් සමගම විශාලම වට්ටක්කාව වවා ජයග්‍රාහකයවීමේ තරඟයක් ගොවීන් අතර ඇතිවුනා. මීට වසර 50කට පෙර වුවද, යෝධ වට්ටක්කා ගෙඩියක් මෙතරම් විශාල නොවුවත්, මෙම තරඟකාරීත්වයක් සමග ගොවීන් ලොකුම වට්ටක්කාවල බීජ ලබාගෙන, ඒවා වරණාත්මක ප්‍රජනනය (selective breeding), කෘත්‍රිම පරාග සංසේචනය වැනි උපක්‍රම හරහා වසරින් වසර විශාල වට්ටක්කා ගෙඩිවල විශාලත්වය වර්ධනය කරගනු ලැබුවා. අදවන විට මෙට්‍රික් ටොන් එකක වට්ටක්කාවක් දක්වා මෙම යෝධ වට්ටක්කා ප්‍රබේධය දියුණුවූයේ එලෙසයි.
උතුරු අර්ධගෝලයේ ගොවීන්, සිය ගොවිතැන් කටයුතු පටන්ගන්නේ අප්‍රේල් මාසයේ සිටයි. ඒ අනුව වට්ටකා වැවීමද අප්‍රේල් මාසයේ ආරම්භවන අතර ඔක්තෝම්බර්, නොවැම්බර් වනවිට එම වට්ටක්කා හොඳින් මෝරා නෙලාගතයුතු උපරිම විශාලත්වයට පත්වෙනවා. සාමාන්‍යයෙන් යෝධ වට්ටක්කා ප්‍රබේධයේ ගෙඩි ඉතාම ඉක්මණින් විශාල වනවා. දිනකට කිලෝග්‍රෑම් 10-20ත් අතර ප්‍රමාණයකින් එම ගෙඩියක බර වැඩිවනවා කිව්වොත් ඔබ පුදුම වෙයි.
යෝධ වට්ටක්කා වැවීමට කැපවන ගොවීන් දිනකට පැය 8ක් පමණ ගොවිබිමේ කාළය ගත කරණ අතර, රාත්‍රී කාලයේ එම ගෙඩි උණුසුම්ව තැබීම සඳහා බ්ලැන්කට් වලින් වසා තබනවා.
කෙසේවෙතත් මෙම ගොවීන් බොහෝ දෙනෙකු, මෙම ගෙඩි විශාල කරගැනීම සඳහා කෘත්‍රිම පොහොර භාවිතා කරන්නේ අඩුවෙන්. ඒ වෙනුවට ඉවතලන තේ හෝ කෝපිකුඩු, උක්පැණි මණ්ඩි (molasses), මාළු වෙළඳසැල්වලින් ඉවතලන මත්ස්‍යකොටස්, මුහුදු ශාක හා ගෙවතුවලින් කපා ඉවත්කරන තණකොළ බෙහෙවින් යොදනවා. එමෙන්ම බොහෝ ගොවීන් Mycorrhiza නම් දිලීරයක් භාවිතාකරනවා. මෙම දිලීරය වට්ටක්කා පැලයේ මුල් සමග සහවී (symbiotic) පැලෑටියට පෝෂණ කොටස් උරාගැනීමට උදවුවනවා. එමෙන්ම Azospirillum නම් බැක්ටීරියාක්වක්ද පසට එකතුකරන අතර එම බැක්ටීරියාව මගින් පසෙහි පැලෑටියට උරාගත හැකි නයිට්‍රජන් ප්‍රමාණය වැඩිකරනවා.
මේ අතර, අමෙරිකාවේ, කැලිෆෝනියාවේ හාෆ් මූන් බේ ප්‍රදේශයේ පැවැත්වුනු තවත් යෝධ වට්ටක්කා ප්‍රදර්ශණයක ඡායරූප බලාගන්න ඔබට පුලුවන්. මේ ප්‍රදර්ශයේදී බරම වට්ටක්කාව වවපු ගොවියාට ඩොලර් 30,000ක තෑග්ගක් ලැබුණා.
