 |
| ගින්නෙන් පසු පලමු ගුවන් දර්ශන |
නෝට්‍රඩේම් යනු ප්‍රංශ භාශාවෙන් අවර් ලේඩි එනම් අපගේ මව්තුමියයි. පැරීසියේ සුප්‍රකටම ස්මාරකයක් වන මෙය වසර 800කට වඩා වැඩි ඉතිහාසයක් ඇති ලෝක උරුම ස්මාරකයක් මෙන්ම කතෝලික ප්‍රංශ ජනයාගේ හදවත වන් වටිනා සිද්ධස්ථානයක්.
Cathédrale Notre-Dame de Paris යන නිළ නාමයෙන් හඳුන්වන නෝට්‍රඩේම් බැසිලිකාව පිහිටි ස්ථානය ප්‍රංශයේ කතෝලික දහම ව්‍යප්තවීමටත් පෙර ගැලෝ-රෝමන් එනම් ප්‍රංශ-රෝමන් අධිරාජ්‍යය කාලයේදී දේවස්ථානයක් පිහිටා තිබූ පූජනීය ස්ථානයක්.
රෝමන්වරුන් ඇදහූ ජුපිටර් හෙවත් බ්‍රහස්පතී දෙවියන් වෙනුවෙන් කැපකල දේවස්ථානයක නටඹුන් 1710දී මේ ස්ථානයෙන් සොයාගත් බව වාර්තාවෙනවා. ඉන් පසුකාලයේ කිතුදහම ප්‍රංශයේ පැතිරීමත් සමග මෙතැන ශාන්ත ස්ටීවන් සාන්තුවරයා වෙනුවෙන් කැපකල දේවස්ථානයක් ගොඩනගා තිබෙනවා.
අද අප දකින නෝට්‍රඩේම් දේවස්ථාන සංකීර්ණය ගොඩනැගීම ඇරඹුනේ 1163දී පැරීසියේ බිශොප්තුමා වූ මොරීස් ද සලී පියතුමාගේ මූලිකත්වයෙන්. ප්‍රංශ ගොතික් ගෘහනිර්මාණ ශෛලියෙන් නිර්මාණය වූ මෙහි පාදම 1163දී තැම්පත්වුනු අතර 1345දී ගොඩනගා අවසන් කලා.
ජෝන් දි සේන්ට්-වික්ටර් ( Jean de Saint-Victor) නම් වංශකතාකරුවා සිය Memorial Historiarum වංශකතාවේ සටහන් කරන පරිද්දෙන් නෝට්‍රෙඩේම් දේවස්ථානයේ වැඩකටයුතු 1163 මාර්තු 24 - අප්‍රේල් 25 අතර කාලයේ ආරම්භවුන අතර වසර 182ක දිර්ඝ කාළයක් පුරා අදියරයන් ගණනාවකින් කඩින් කඩ ඉදිකිරීම් සිදුවුනා.
නෝට්‍රෙඩේම් දේවස්ථානයට පලමු අපල කාලය ලැබුවේ 1793 ප්‍රංශ විප්ලව සමයේදීයි. ප්‍රංශ විප්ලවකරුවන් නෝට්‍රේඩේම් දේවස්ථානය ප්‍රංශ රජපෙලපතේ සංකේතයක් ලෙස සළකා එය කතෝලික පල්ලියේ පාලනයෙන් උදුරාගත්තා. මේ කාළය තුල මෙහි තිබූ පුරාවස්තු ගණනාවක් විනාශකල අතර එය කලක් ගබඩාවක් ලෙසත් භාවිතාකොට තිබෙනවා.
1801දී ප්‍රංශයේ අලුත් රජු නැපෝලියන් බොනපාර්ට් මෙය යලිත් කතෝලික පල්ලියට ලබාදුන් අතර 1804දී නැපෝලියන් බොනපාර්ට් හා ඔහුගේ පලමු රැජිනවූ ජොසෆීන් නෝට්‍රේඩෑම් දේවස්ථානය තුලදී ප්‍රංශයේ අධිරාජ්‍යයා හා රැජිණ ලෙස අභිශේක ලැබුවේ 7වැනි පියස් පාප්වහන්සේගේ ආශීර්වාදය ලබමිනුයි. 1810දී පුතෙකු ලැබීමට අපොහොසත්වීම නිසා නැපෝලියන් ජොසෆීන්ගෙන් දික්කසාදවූ අතර ඔහුගේ අතගත් අලුත් රැජිණවූ ඔස්ට්‍රියාවේ මේරි-ලුවී අතර විවාහය සිදුවුනේත් නොට්‍රෙඩේම් දේවස්ථානයේදීමයි.
1844දී ලුවී ෆිලිප් රජු නොට්‍රේඩෑම් දේවස්ථානය නවීකරණය හා විශාල කිරීම සඳහා ජෝන් බැප්ටිස්ට් ඇන්ටොයින් ලෑසස් හා යුජීන් වොලේ-ඩි-ලක් යන ගෘහනිර්මාණශිල්පීන් දෙදෙනා තෝරාගත් අතර ඔවුන් වසර 25ක් පුරාවටම මේ දේවස්ථානය නවීකරණය කිරීම හා විශාලකරමින් පැරණි ආකෘති අනුව නවාංග එකතුකලා.
2019 වන විට 1844දී ලුවී රජුගේ අනුග්‍රහයෙන් උස්කොට ඉදිකරණ ලද කුළුණ (spire) අලුත්වැඩියා කිරීමේ මෙහෙයුමක් ඇරබී තිබූ අතර ගින්න හටගෙන ඇත්තේ මේ අලුත්වැඩියාවන් සඳහා ඉදිකරතිබූ යකඩ පලංචි ආශ්‍රිතකරගෙන බවයි දැන් වාර්තා වෙන්නේ.
VIDYA GAWESHANA - විද්‍යා ගවේෂණ by Terence Kahapola Arachchi is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License. Based on a work at http://vidya-gaweshana.blogspot.com/. Permissions beyond the scope of this license may be available at http://vidya-gaweshana.blogspot.com/. .POSTED BY : Terence Kahapola Arachchi .AUTHOR/OWNER/ADMINISTRATOR . CONTACT : terence.arachchi@gmail.com.GOOGLE + : About Me .FACEBOOK : www.facebook.com/terence.arachchi . __________________________________________________________________________